تفاوت طراحی تجربه کاربری با طراحی رابط کاربری موردی مهم در طراحی سایت است، این دو عنصر جدا نشدنی و مکمل در طراحی حرفه ای سایت هستند که علاوه بر ساخت سایت در طراحی اپلیکیشن و تولید نرم افزار نیز به صورت تواما مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در دنیای تکنولوژی هر روز امکانات و ابزارهای جدیدی ظاهر می‌شود. با وجودی که اصطلاح طراحی تجربه کاربری و طراحی رابط کاربری مدتی است که معرفی شده‌اند، اما عموم مردم هنوز این دو را با یکدیگر اشتباه می‌گیرند.
در نهایت و فارغ از هر تعریفی، باید مدنظر داشت که در طراحی حرفه ای سایت هر دو مفهوم طراحی تجربه کاربری و طراحی رابط کاربری مکمل یکدیگر هستند.
به طور خاص، ما معتقدیم رابط کاربری (UI) باید به عنوان بخشی از تجربه کاربری (UX) دیده شود.
تعریف طراحی تجربه کاربری
به صورت خلاصه میتوان گفت که به جا گذاشتن یک خاطره و احساس مثبت از کار با محصول شما در ذهن کاربر هدفی است که در طراحی تجربه کاربری خواهید داشت.
چگونگی تعامل کاربر با محصول شما و هدایت صحیح مراجعه کننده به سمت درخواستش، بخش مهمی از طراحی تجربه کاربری است.
تصور کنید فروشگاه آنلاین شما با بهترین سایت ساز آنلاین طراحی شده است، تمامی قوانین مربوط به طراحی حرفه ای سایت در آن رعایت شده، از بهترین سایت سازهای فروشگاهی برای پروسه خرید در آن استفاده کرده‌اید، محتوای وب سایت را براساس قوانین بهینه سازی موتورهای جستجو مدیریت کرده‌اید و از نظر سئو و بهینه سازی سایت رتبه ی مناسبی دارید؛ اما اکثر مخاطبین پس از مراجعه به سایت ظرف مدت کوتاهی از آن خارج میشوند و از شما خرید نمی‌کنند!
در اینجا باید به طراحی تجربه کاربری خود برای جذب مخاطب مشکوک شوید؛ آیا وب سایت شما کاربرپسند است؟ آیا مخاطبین پس از ورود می‌توانند به راحتی ثبت نام کنند یا برای خرید محصولات مورد نظر را بیابند؟ آیا تمام لینک‌ها و ابزارهای موجود در سایت یا اپلیکیشن شما به درستی کار میکنند؟ مدت زمان لود شدن هر صفحه مناسب است؟
موارد فوق، همان‌هایی هستند که در هنگام ساخت سایت و طراحی حرفه ای سایت باید در نظر بگیرید تا علاوه بر داشتن یک سایت حرفه ای در جذب مخاطب، حمایت از مشتری و ایجاد وفاداری در مشتری نیز موفق باشید.
وظایف و ابزارهای طراح تجربه کاربری چیست؟
وظایف و ابزارهای طراح تجربه کاربری (User Experience Designer) بسته به مراحل و فرآیندهای مختلف طراحی تجربه کاربری می‌تواند متفاوت باشد. این وظایف و ابزارها از مرحله تحلیل نیازهای کاربر تا مرحله طراحی و ارزیابی واکنش کاربر به محصول می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
1. تحقیقات کاربردی (User Research):
- مصاحبه یا نظرسنجی با کاربران برای درک بهتر نیازها و مشکلات آنها.
- مشاهده رفتار کاربران جهت بررسی رفتار و تعامل کاربران با محصول.
- تست کاربری برای ارزیابی واکنش کاربران به محصول در محیط واقعی.
2. تجزیه و تحلیل نیازهای کاربر (User Needs Analysis):
- کاوش درخواستها و مسائل کاربران برای شناخت بهتر نیازها و مشکلات کاربران.
- ساخت پرسونای کاربری (User Personas) برای شناخت بهتر مخاطبان هدف و خصوصیات آنها.
3. طراحی ساختار اطلاعاتی (Information Architecture Design):
- ساخت نقشه سایت (Site Map) برای نمایش ساختار و ارتباط بین صفحات و محتواهای مختلف سایت.
- طراحی نمودارها یا Flowcharts برای نمایش ترتیب و جریان کاربر در سایت یا یک اپلیکیشن.
4. ارزیابی تجربه کاربری (User Experience Evaluation):
- تست، بررسی و ارزیابی کاربران و واکنش آنها به محصول.
- اجرای آزمایش‌های تعاملی با کاربران به منظور بررسی و ارزیابی تجربه کاربری نهایی.
در عمل، طراحان تجربه کاربری از ابزارهای مختلفی مانند نرم‌افزارهای طراحی واسط کاربری، نرم‌افزارهای آزمایش کاربری، نرم‌افزارهای مدیریت پروژه و ابزارهای تحلیل داده استفاده میکنند. همچنین، فنون طراحی مانند وایرفریمینگ (Wireframing) و پروتوتایپینگ (Prototyping) نیز معمولاً توسط طراحان تجربه کاربری استفاده میشوند.
تعریف طراحی رابط کاربری
طراحی رابط کاربری را میتوان فرآیند طراحی و ایجاد هر عنصر بصری که کاربر ممکن است در یک نرم افزار، وب سایت یا بازی با آن در تعامل باشد، دانست. امروزه، طراحی رابط کاربری عمدتا به همبستگی و هارمونی میان دکمه ها، نوارهای پیمایش، آیکون ها و لوگوها مربوط می‌شود.
توسعه رابط کاربری شامل انتخاب رنگ ها، تعریف هویت سازمانی و پیروی از آخرین اصول طراحی است. رابط کاربری اولین چیزی است که توجه کاربر را هنگام بازدید از یک وب سایت جذب می‌کند و نقش مهمی را در تصمیم کاربر برای کار با نرم افزار یا وب سایت ایفا می‌کند.
وظایف و ابزارهای طراح رابط کاربری چیست؟
وظایف و ابزارهای طراح رابط کاربری (User Interface Designer) در طراحی رابط کاربری محصولات مختلف، شامل موارد زیر است:
- تحقیقات کاربردی (User Research):
- مصاحبه یا نظرسنجی از کاربران برای درک نیازها، خواسته‌ها و مشکلات کاربران در استفاده از رابط کاربری.
- ارزیابی واکنش کاربران به رابط کاربری و شناسایی نقاط ضعف و قوت آن.
- تجزیه و تحلیل نیازهای کاربر (User Needs Analysis):
- بررسی و تحلیل نیازها و خواسته‌های کاربران به منظور طراحی یک رابط کاربری مطلوب.
- طراحی ساختار اطلاعاتی (Information Architecture Design):
- ساختاردهی صفحات و صفحه بندی، طراحی ساختار سلسله مراتبی صفحات و ناوبری در رابط کاربری.
- طراحی نقشه سایت (Site Map): نمایش ساختار کلی سایت و ارتباط بین صفحات.
- طراحی المان‌های رابط کاربری (UI Elements Design):
- طراحی دکمه‌ها، فرم‌ها، منوها و المان‌های دیگر در یک سایت یا یک اپلیکیشن.
- انتخاب رنگ، فونت و تنظیمات ظاهری محصول یا سایت یا اپلیکیشن.
- طراحی تجربه کاربری (User Experience Design):
- طراحی فرآیندها و جریان کاربر در رابط کاربری به گونه‌ای که تجربه کاربری بهینه و مطلوب فراهم شود.
- طراحی تعاملات و انیمیشن‌ها برای بهبود تجربه کاربری.
- پروتوتایپینگ (Prototyping):
- ساخت پروتوتایپ ها یا نمونه های اولیه‌ی قابل تعامل، برای بررسی و ارزیابی تجربه کاربری قبل از پیاده‌سازی نهایی.
در عمل، طراحان رابط کاربری از ابزارهای مختلفی مانند نرم‌افزارهای طراحی رابط کاربری، ابزارهای ویرایش تصاویر و گرافیک، نرم‌افزارهای پروتوتایپینگ و ابزارهای تحلیل داده استفاده میکنند.
تفاوت طراحی تجربه کاربری با طراحی رابط کاربری
بحث های بسیار زیادی در مورد تفاوت طراحی تجربه کاربری با طراحی رابط کاربری وجود دارد. برخی ادعا می کنند که این مفاهیم به طرز چشمگیری متفاوت هستند و قابل مقایسه نیستند؛ برخی دیگر معتقدند UI و UX مفاهیم جدایی ناپذیری هستند که مکمل یکدیگرند.
در حالی که اکثر متخصصان به این نتیجه رسیده اند: مهم نیست که رابط کاربری شما چقدر عالی است، اگر از یک تجربه کاربری رضایت بخش پشتیبانی نکند، موثر نخواهد بود؛ به عبارت دیگر، هیچ موفقیتی در طراحی تصاویر با وضوح و کیفیت بالا وجود ندارد، اگر صفحات مورد نیاز به درستی باز نشوند.
هر دوی این مفاهیم برای یک محصول در حوزه فناوری اطلاعات بسیار مهم هستند و نیاز به همکاری نزدیک دارند؛ شاید طراحی رابط کاربری تنها با مفاهیم گرافیکی و بصری سروکار داشته باشد و طراحی تجربه کاربری به موارد فنی و تعاملات پشت پرده بپردازد، اما در نهایت، برای رسیدن به یک محصول ایده‌آل و طراحی حرفه ای سایت به هر دوی آنها نیاز خواهید داشت.
کاربرپسند بودن رابط کاربری به چه معناست؟
کاربرپسندی رابط کاربری به معنای ارائه یک تجربه کاربری مطلوب و بهینه برای کاربران است. وقتی رابط کاربری کاربرپسند است، به راحتی و بدون مشکلات قابل توجه، کاربران قادر خواهند بود با محصول یا سامانه تعامل کنند و به اهداف خود دست یابند.
عواملی که در کاربرپسندی رابط کاربری تأثیر دارند، شامل موارد زیر میشوند:
- سادگی: رابط کاربری باید ساده و قابل فهم باشد، به کاربران اجازه دهد به راحتی به اهداف خود برسند و با محصول (سایت یا اپلیکیشن)، بدون پیچیدگی در تعامل باشند.
- یکپارچگی: رابط کاربری باید یکپارچه و هماهنگ باشد، به طوری که اجزای مختلف آن به خوبی با یکدیگر ترکیب شده و یک تجربه یکنواخت را به کاربران ارائه دهد.
- قابلیت استفاده: رابط کاربری باید قابلیت استفاده آسان را فراهم کند. منوها، دکمه‌ها و عناصر دیگر باید قابل دسترسی و قابل استفاده باشند و محدودیتهایی در استفاده از محصول، ایجاد نکنند.
- قابلیت پیش بینی: رابط کاربری باید بتواند نیازها و خواسته‌های کاربران را پیش بینی کند و به آنها پاسخ دهد. محتوا و عملکرد باید متناسب با انتظارات کاربران و موقعیت‌های مختلف باشد.
- زیبایی و طراحی گرافیکی: رابط کاربری باید جذابیت بصری داشته باشد و با استفاده از رنگ‌ها، فونت‌ها و المان‌های گرافیکی مناسب، تجربه کاربری را ارتقا دهد.
- سرعت و عملکرد: رابط کاربری باید با سرعت بارگذاری و عملکرد قابل قبولی، فراهم شود تا تاخیرها و مشکلات فنی تجربه کاربر را بهبود بخشد.
به طور کلی، کاربرپسندی یا یوزرفرندلی بودن رابط کاربری، به معنای ایجاد تجربه‌ای ساده، موثر و مطلوب برای کاربران است که باعث افزایش رضایت و ارتباط مثبت بین کاربران و محصول می‌شود.
