تعریف تجارت الکترونیک را میتوان چنین بیان کرد:
“خرید و فروش کالاها و خدمات و یا انتقال وجوه و دادهها از طریق یک شبکه الکترونیکی که عمدتا اینترنت است.”
این معاملات تجاری به صورت کسب و کار به کسب و کار (B2B)، کسب و کار به مصرف کننده (B2C)، مصرف کننده به مصرف کننده (C2C) و یا مصرف کننده به کسب و کار (C2B) رخ میدهد.
تعریف تجارت الکترونیک شامل کلیه فرآیندهای مربوط به تحقیقات بازار، بازاریابی، بالا بردن ترافیک و بازدید وب سایت، استفاده از بهترین سایت سازهای فروشگاهی و در نهایت، خرید و فروش کالا یا خدمات از طریق اینترنت است.
این مجموعه شامل کل فرآیند (پروسه) فروش اینترنتی در یک فروشگاه آنلاین از ابتدا تا انتهای آن است.
ابزارهای تجارت الکترونیک شامل سیستم عامل های کامپیوتری، برنامه های کاربردی مانند سایت ساز، راه حل ها، سرور ها و فرمت های مختلف نرم افزاری تولید شده توسط ارائهدهندگان خدمات تجارت الکترونیک است که توسط تجار برای افزایش فروش اینترنتی خریداری شده است.
تعریف تجارت الکترونیک
تعریف تجارت الکترونیک را به صورت کاملتر باید چنین عنوان کرد: یک مدل کسب و کار مستقل و یا بخشی از یک کسب و کار بزرگتر است که یک شرکت یا فرد را قادر میسازد تا تجارت را در یک شبکه الکترونیکی، معمولا اینترنت انجام دهد.
تقریبا هر محصول یا خدماتی میتواند از طریق تجارت الکترونیک و فروشگاه آنلاین مبادله شود؛ از کتاب و موسیقی گرفته تا خدمات مالی و بلیط هواپیما.
طراحی سایت اختصاصی در این مبحث از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود؛ چرا که طراحی مناسب میتواند تا چند برابر در موفقیت فروشگاه آنلاین و فروش اینترنتی موثر باشد؛
ساخت سایت با استفاده از یک سایت ساز آنلاین مانند رایو با توجه به تنوع قالب و تعدد ابزارهای موجود تا حد زیادی سبب صرفهجویی در وقت و هزینه شما خواهد شد.
تاریخچه تجارت الکترونیک
تاریخچه تجارت الکترونیک به عنوان یک فرآیند که با استفاده از اینترنت و فناوریهای مرتبط با آن، معاملات تجاری و تبادل کالا و خدمات به صورت آنلاین انجام میشود، به دههها پیش باز میگردد. در زیر تاریخچه تجارت الکترونیک به صورت خلاصه آورده شده است:
دهه 1960: ایدههای اولیه در مورد تجارت الکترونیک ظاهر میشوند و نخستین تجربیات از انتقال دادههای تجاری از طریق شبکههای کامپیوتری انجام میشود.
دهه 1970: ایجاد اولین سیستمهای اتوماسیون تجاری (B2B) و تبادل الکترونیک داده (EDI) که به شرکتها اجازه میدهد اطلاعات و اسناد تجاری را به صورت الکترونیکی با یکدیگر تبادل کنند. در سال 1979، موسسه استاندارد ملی آمریکا، ASC X12 را به عنوان یک استاندارد جهانی برای به اشتراک گذاشتن اسناد از طریق شبکه های الکترونیکی توسعه داد.
دهه 1980: با پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر و شبکههای کامپیوتری، انجمنها و شبکههای تبادل تجارت الکترونیک راهاندازی میشوند.
دهه 1990: با ظهور اینترنت و وب، تجارت الکترونیک به شکل واقعی در جامعه وارد میشود. اولین وبسایتهای فروشگاهی ظاهر میشوند و مشتریان میتوانند کالاها و خدمات را آنلاین سفارش دهند.
دهه 2000: با افزایش استفاده از اینترنت و ارتقاء امنیت وب، تراکنشهای تجارت الکترونیکی رو به افزایش میروند. شرکتهای بزرگی مانند آمازون و ایبیای (eBay) به عنوان نمادهای تجارت الکترونیکی شناخته میشوند.
دهه 2010: با گسترش تلفنهای هوشمند و دستگاههای متصل به اینترنت، تجارت الکترونیک به شکل موبایلی نیز گسترش مییابد. پرداختهای موبایلی و اپلیکیشنهای تجارت الکترونیکی به رواج میآیند.
اکنون: تجارت الکترونیک به عنوان یک بخش بسیار مهم از اقتصاد جهانی تشخیص داده میشود و شرکتها و مشتریان از سراسر جهان از این فرصت بهرهمند میشوند.
تجارت الکترونیک از آن زمان رشد چشمگیری داشته و همچنان در حال توسعه و تغییر است. مصرف کنندگان هم اکنون میتوانند مقادیر بی شماری از اقلام آنلاین را از طریق تعداد بسیار زیادی فروشگاه آنلاین در سراسر دنیا خریداری کنند.
انواع تجارت الکترونیک
آنچه در تعریف تجارت الکترونیک اهمیت دارد، توجه به روشهایی است که در این صنعت قابل انجام است؛ انواع تجارت الکترونیک به طور خلاصه عبارتند از:
B2C یا از کسب و کار به مصرف کننده
در این مدل شرکت ها و کسب و کارها محصولات خود را از طریق فروشگاه آنلاین مستقیما به خریدار و مصرفکننده نهایی عرضه میکنند.
B2B یا از کسب و کار به کسب و کار
در این مدل شرکت ها کالاهای خود را آنلاین به شرکت های دیگر میفروشند. آنها معمولا درگیر فروش به مصرفکننده نیستند. وب سایتهای مربوط به این مدل معمولا شامل قیمت، دسته بندی و تخفیف خاص مشتری میباشند.
C2B یا از مصرف کننده به کسب و کار
در این مدل مصرف کنندگان محصول و خدمات خود را به صورت آنلاین ارائه میدهند و شرکت ها پیشنهادات خود را برای خرید ارسال میکنند. سپس مشتریان تقاضا را بررسی میکنند و شرکت هایی را انتخاب می کنند که انتظارات قیمت را برآورده میکنند.
C2C یا از مصرف کننده به مصرف کننده
یکی از شناختهشدهترین نمونه های محیط تجارت الکترونیک C2C است. در اینجا مصرف کنندگان کالاهای خود را به مصرف کنندگان دیگر میفروشند.